Dijital Yayıncılık Nedir?

                                  Dijital Yayıncılık Nedir?

Yazılı ve görsel medyayı elektronik ortama taşıyarak gerek maliyet tarafında tasarruf ettiren, gerekse istenildiği kadar dile ve kişiye ulaşılmasını sağlayan yayıncılık platformuna Dijital Yayıncılık denir. Bu platformdan yararlanılarak yapılan yayınlara da “Dijital Yayın” denir.

Basılı Yayın ve Dijital Yayın Karşılaştırması

BASILI YAYIN

1. Sabit düz içerik

2. Tek yerden içerik

3. İnteraktiviteyok

4. Basılı referanslar gösterebilme

5. Eski sayılara ulaşma sorunu

DİJİTAL YAYIN

1. Farklı ilgi çekici içerik

2. Web içerğini kullanabilme

3. İnteraktivitevar

4. Referanslarda link kullanabilme

5. İstenilen tarihteki sayıya ulaşma kolaylığı

Basılı Yayınla Dijital Yayıncılığın Avantajları

1. Yayın süresinin kısıtlı ve zamana dayalı olmaması

2. Ulaşım kolaylığı
3. Düşük maliyetler

4. Kullanıcı interaktivitesi
5.Taşıma kolaylığı

Dijital Yayıncılığın Diğer Sektörlerle Etkileşimi

- Habercilik

- Reklam

- Müzik

- Kitap sektörleriyle ile ilişkisi ve etkisi

Dijital Yayıncılığın Geleceği

- Online platformların bu kadar hızla büyüdüğü ve sıklıkla kullanılır hale geldiği

günümüzde dijital yayıncılık da basılı yayıncılığa göre çok fazla tercih edilir

olmaya başlamıştır.

- Her ölçekteki yayın grupları yayınlarını hızla dijital ortama aktarmaktadır.

- Öte yandan alanın yeni olması ve yeni uygulamalar endişeleri de beraberinde

getiriyor.

- Dünyadaki kitap fuarları dijital gelişmelerler ilgili ipucu sunmaktadır.

Basılı Yayınların Yerini Dijital Yayınlar Alabilir mi?

“Bugün Amerika’da genç yaşlı herkes haberlerini ekranlarından almayı tercih

ediyor. Telefonlar ve küçük el bilgisayarları bu iş için yaygın şekilde

kullanıyor. Bu sosyal değişim içinde yayına sadece dijital ortamda devam etme

kararı almak yalnızca doğal bir sonuçtu.” - Tina Brown Newsweek Yayın

Yönetmeni

- Türkiye’de ve dünyada dijital yayıncılığın geleceğine bakış

- Türkiye’den ve dünyadan örnekler, dijital yayına geçen dergi ve gazeteler

- Basılı yayınların dijital yayına geçmelerinde kullanıcı faktörü

- Sosyal yapının geleceğe etkisi

                                                   DİJİTAL YAYIN ARAÇLARI

Doksanlardan bu yana hızla değişen iletişim ortamları, günümüzde, yeni medya olarak adlandırılan dijital mecralar bütününün önemini arttırmıştır. Yeni medya, Neumann’ın da belirttiği gibi, coğrafi anlamda uzaklığın anlamının değişmesinde, iletişimin gerçekleşme sayısının ve hızının artmasında, interaktif iletişimin güçlenmesinde ve iletişimin farklı biçimlerinin oluşmasında önemli katkılar sağlamaktadır. Yeni medyanın açtığı yeni ufuklar iletişim biçimleri ile beraber iletişim araçları da değişmektedir. Yeni medya uygulamalarını kullanarak, yapılan haberleri, üretilen içerikleri zenginleştirmek için çeşitli araçlar geliştirilmektedir. Bu bağlamda, gazetecilik araçlarına da her geçen gün yenileri eklenmektedir. 2014 yılı sonunda bu konuda yapılan çalışmalar, bu araçların sayısının son iki yılda ne deli hızla arttığını göstermektedir. Günümüzde gazetecilik için kullanılan dijital araçların sayısı yüze yaklaşmıştır. Bu çalışmada, Journalismtools.io web sitesi üzerinde bulunan dijital gazetecilik araçları incelendi. Bu araçların görüntülenme sayılarına bakıldığında, ilk sırada “Flowchart for Multimedia Storytelling”, son sırada ise “Whatsapp” yer almaktadır.

Dijital gazetecilik araçlarının kullanıcıya sunum şekline göre bir sınıflandırması yapıldığında yüzde 30,4 oranı ile tercih edilen en büyük payın ücretsiz sunumlara ait olduğu görülmektedir. Bunu %22,8 ile Android izlemektedir. % 20,7 ise diğer onbir sunum şekli tarafından paylaşılmaktadır. Freemium %13, dataviz ve IOS biçiminde ise %6,5 oranında sunulmaktadır bu araçlar.

Bu araçların içinde en çok görüntülenen yirmi araca baktığımızda ise sondan başa doğru, Hindenburg Field Recorder, ChatFuel, Video Teleprompter, Mapbuildr, Esri Storymaps, Silk, Import.io, Gifs, Splice, Highcharts, Animatron, Zpier, Interviewy, Data Portals, Field Recorder, MapHub, Adobe Spark, Illustrio, Data Visualisation Catalogue ve Flowchart for Multimedia Storytelling göze çarpmaktadır. Bu araçların özelliklerine kısaca göz atalım. Hindenburg Field Recorder, telefon görüşmelerini, röportajları, toplantıları ve sesli mesajları kaydedebilen alabilen bir kayıt aracıdır. Chatfuel, Facebook üzerinde AI chatbox oluşturmak için kullanılabilen bir platformdur. Video Teleprompter, iphone veya ipadin ön kamerasını kullanarak notlarınızı kayıt edebilmenizi sağlayan bir aplikasyondur. Mapbuildr, web sitenize özel Google haritası koymak için geliştirilmiş, kullanımı basit bir uygulamadır. Esri Storymaps, haritaları metin, imaj veya multimedia içerikler ile kolayca kombine etmeyi sağlamaktadır. Silk, isteyen herkesin interaktif veri görselleştirmesi yapabilmesini, bunu web sitesinde yayınlamasını ve bu şekilde interaktif hikayeler oluşturmasına yardımcı olmaktadır. Import.io ile herhangi bir web sitesindeki içeriği tabloya dönüştürüp daha sonra analiz etmek üzere bir .CSV dosyası olarak indirebilmek mümkündür. Gifs, Youtube, Vine, Instagram vb. üzerinden gif oluşturmak için kullanılan bir web aracıdır. Splice, iphone veya ipad üzerinde profesyonel görünümlü videolar oluşturmayı ve onları editlemeyi kolaylaştırmaktadır. Highcharts ile web siteleri için interaktif tablolar oluşturulabilmektedir. Animatron, HTML5 animasyonları ve interaktif içerik oluşturmak için kullanılan kolay ve güçlü bir çevrimiçi araçtır. Zapier, 500den fazla uygulamayı birbirine bağlamaktadır. Interviewy, gazetecilere röportajların ve diğer görüşmelerin kaydedilmesinde yardımcı olan bir uygulamadır. DataPortals, dünya üzerindeki açık veri portallarının en kapsamlı listesini sunmaktadır. Field Recorder, yüksek kaliteli bir kayıt aracıdır. MapHub ile haritaya noktalar, çizgiler, poligonlar veya etiketler ekleyerek interaktif haritalar oluşturulabilir. Adobe Spark ile fikirler, dakikalar içinde, etkili sosyal grafiklere, web hikayelerine ve anime edilmiş videolara dönüştürülebilmektedir. Illustrio, indirilmeden önce çevrimiçi olarak kişiselleştirilebilen, kullanışlı grafikler barındıran bir kütüphanedir. Data Visualisation Catalogue, veri görselleştirme metodlarının bazılarını ana hatlarıyla sunmaktadır. Flowchart for Multimedia Storytelling ise hikaye için doğru formu bulmayı sağlayan bir araçtır.

Neden Dijital Yayıncılık ?

Dijital yayıncılık, dünyada neredeyse tüm yayın gruplarının tercih ettiği, ülkemizde ise daha yeni yeni tanınan kısaca yazılı ve görsel materyallerin (katalog, broşür, kitap, dergi, gazete vb.) dijital ortama taşınarak farklı dil ve kullanıcılarla etkileşimli hale gelmesini sağlayan ekstra özelliklerle çok sayıda kişiye ulaşmasını sağlayan yayıncılık platformudur.  Bu platform aracılığı ile kişilere ulaştırılan yayınlara da “Dijital Yayın” adı verilir.

Eğer yazılı veya görsel basılı materyallerinizi dijital ortama taşımak, derginizi, kataloğunuzu veya broşürünüzü dijital ortamda yayınlayarak milyonlarca kişiye ulaşmak istiyorsanız 

İnternetin günümüzde her eve girmesinin yanında gelişen mobil teknoloji ve yaygınlaşan mobil internet kullanımıyla birlikte internet artık her an hayatımızın bir parçası olmuştur. Bu gelişmelere paralel olarak firmalar basılı yayınların müşterilerinin beklentilerine yeteri kadar cevap veremediği farkederek dijital yayıncılığa hızlı bir geçiş yapmıştır.Dijital yayıncılık, basılı olarak yayınlanmış dergilerin,katalogların dijital ortama taşınarak ya da materyalin sadece dijital ortamda oluşturularak okurlara çevrimiçi bir şekilde sunulmasıdır. Dijital ortamda çevrimiçi olarak okurlara sunulan dergi ve kataloglar, kullanıcılara çeşitli etkileşimler sunarak ürününüze daha fazla vakit ayırmalarını sağlamakta ve duydukları memnuniyet ciddi şekilde artmaktadır.

Neden Dijital Yayıncılık

1
Kullanıcı Sayısı

Günümüzde neredeyse herkes akıllı telefon veya tablet kullanmaktadır. Sizler dergi ya da kataloğunuzu dijital ortamda yayınlayarak okuyucularınızın her an yayında olabilecek, çok düşük bir maliyetle milyonlarca kullanıcıya ulaşabileceksiniz.

2

Maliyet

Basılı yayında mevcut olan baskı öncesi süreci, yayıyın basılması ve dağıtılması gibi zorlu ve maliyetli süreçleri aşarak ürününüzü düşük maliyet ile okurlarınıza sunabileceksiniz.

3

Kullanıcı Memnuniyeti

Okurlarınızı Basılı yayının taşınması, kaybolması, eskimesi gibi dertlerden kurtarmak istemez misiniz? Dijital yayıncılık sayesinde her zaman okurlarınızın yanında olun ve mobil cihaz üzerinden bildirim göndererek dergilerinizin yeni sayılarından okurlarınızı haberdar edin. Bayiye gitme derdini ortadan kaldırın , okurlarınızın bir tık uzağında olun!

4

Yenilik ve Prestij

Yurtdışında gazete,dergi ve kataloglar günümüzde matbaa yerine önce AppleStore ve Google Play Market’e gönderiliyor. Ülkemizde yeni gelişen bu sektörde yeniliğin öncülerinden olun, sektörünüzde fark yaratın. Sektörünüzdeki rakipleriniz hala basılı yayınlar ile uğraşırken siz yerinizi dijital ortamda alın, ülkemizdeki sayılı kurumlar arasında yer alın.

Şu anda ülkemizde de herkesin aşina olduğu basılı materyaller ve bunların yayımlanmasında profesyonel kişiler varken neden düzeni bozup dijital yayıncılığa geçmelisiniz kısaca değinelim.

Hedef Kitle : Yayınladığınız  basılı materyalleri çeşitli dağıtım kanallarıyla hedef kitlenize ulaştırmaktasınız. Bunun için harcadığınız emek, para ve zaman sonucunda ulaşabildiğiniz kitle belli seviyelerde kalır. Fakat bugün akıllı telefonu ya da tableti olmadan evden çıkmayan insanları ve bu populasyonun inanılmaz bir hızla arttığı düşünüldüğünde, zahmetsizce yayınınızı milyonlara ulaştırabileceksiniz.

Maliyet : Basılı materyallerin hazırlanması, yayınlanması ve dağıtımı ciddi bir emek ve bütçe isteyen bir iştir. Ancak dijital yayıncılık sayesinde bu harcamalar minimal düzeyde kalacak ve istediğiniz zaman yayınınızı güncelleyebileceksiniz.

Kullanıcı Etkileşimi : Kitapları, dergileri vb. materyallerinizi kullanıcıların taşıması, yayının
güncellenemeyip yerine yenisinin alınması, kaybetme, eskime vb. dertler düşünüldüğünde kullanıcılarınızın bayiye gitme sorununu ortadan kaldırıyor ve tek bir tuşla yayınınıza ulaşmasını sağlıyorsunuz. Ayrıca yeni sayı çıktığı zaman bildirim yolluyor, kullanıcılarınızla hep iletişimde kalıyorsunuz. Farklı görsel veya yazılı özellikler ekleyerek kullanıcılarınızın yayın üzerinde daha fazla vakit geçirmesini sağlıyorsunuz. Bu sayede iki taraf da mutlu oluyor.

İnovasyon: Yurtdışındaki gazeteler,dergiler ve kitaplar artık yayınlarını matbaa yerine öncelikle App Store’a gönderiyor. Ülkemizde de bu yolu tercih eden Milliyet gibi büyük gazeteler var. Her zaman gelişen,değişen kullanıcı tercihlerini takip etmeyip eski düzeni sürdürmeye çalışırsanız zamanla sizin aleyhinize işleyecektir bu süreç. Her zaman yeniliği ve güncelliği takip edin.

Prestij: Daha yeni olan bu süreçte siz yayınlarınızı dijital ortama taşıyan ilk firmalarda
n biri olarak hedef kitleniz üzerinde olumlu etki bıracaksınız. Bu size ve kurumunuza prestij kazandırarak rakipleriniz basılı yayınlarla uğraşırken seviye atlamış olacaksınız.

                                            DİJİTAL YAYINCILIK TELİF HAKLARI ?

İnternetin hızlı bir şekilde gelişmeye başlamasıyla ,internet ortamındaki yayınlar da  hızlı bir gelişme göstermeye başlamıştır.Bu durumun başlıca nedenleri arasında;hızla artan bilgi miktarına çözüm aramak,dijital araçların ortaya çıkması sonucu yayın patlamasının yaşanması,bu yayın patlaması sonucu bilgi miktarının artması ve nitelikli bilgiye olan ihtiyacın artması sonucu yükselen fiyatlar ve kurum ve kuruluşların yayınlarını İnternet ortamıyla sunmaya başlaması yer almaktadır.Tüm bu koşullar ele alındığında İnternet ortamındaki yayınların kullanımının kontrolü ve eser sahiplerinin haklarına sahip çıkmak telif hakları ile ilgili düzenlemeler ile sağlanmaktadır.Telif hakları ile ilgili düzenlemeler tüm dünya üzerinde yapılmış ve halen yapılmaya devam etmektedir.Elektronik ortamdaki yayınların telif hakları yazılı ve basılı eserlerin telif haklarına göre daha zor ve daha kapsamlı haklardır.Çünkü elektronik ortamdaki yayınların kopyaları çok kısa bir süre içerisinde binlerce hatta milyonlarca çoğaltılabilmektedir. Kopyalanan eserlerle,eser sahibinin yazmış olduğu özgün eser arasındaki farkı anlamak neredeyse imkansız bir hale gelmiştir.Bu sorun da elektronik ortamda yer alan eserlerin telif haklarını her geçen gün daha sıkıntılı bir hale getirmektedir.Elektronik yayınların telif hakları ile ilgili düzenlemeler yapılırken dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta da internetin özgürlükçü yapısını korumaktır.Bugün dünya üzerinde telif hakları ile ilgili yapılan ve yapılacak olan çalışmalarda elektronik yayınları etkin bir şekilde kullanan gelişmiş ülkelerde,internetin özgürlükçü yapısını korumaya yönelik olması gerektiği ve internetin bu özelliğine zarar verilmemesi gerektiği vurgulanmaktadır.

Bilgi ile uğraşan bilim adamları,araştırmacılar,kütüphaneciler vb. her meslekten olan kişilerin bilgiye daha kolay ve hızlı bir şekilde ulaşması internet ortamındaki elektronik yayınların artması ile olacaktır.Bu alandaki gelişmelerde  hiç kuşkusuz elektronik ortamda bilgi üreten kişilerin ,eser sahiplerinin haklarının korunması ve kullanım sırasında ortaya çıkacak sorunların önlenmesiyle olacaktır.Çünkü bilgi üreticilerin hakları ne kadar iyi gözetilirse bu kişilerin gerek harcadıkları emek gerekse oluşturdukları eserlerin özgünlüğü ve değeri boşa gitmemiş olacaktır.Bu eserlerin kopyalama ya da başka yollarla çoğaltılması sonucu hem eserlerin güvenilirliğine gölge düşürecek hem  de kendi alanında belirli bir değere sahip eserlerin değerini yitirmesine yol açacaktır.

Dünyanın hiçbir yerinde internet ile ilgili hukuki ve teknik altyapı henüz tam anlamıyla oluşmamıştır.Bu durumun nedeni ise;internet üzerindeki yayınların telif hakları ile ilgili düzenlemelerin yapılması her geçen gün hızla değişen sayısal dosyalar ve internetteki uygulamalar ile daha zor bir hale gelmektedir.Bu nedenle telif hakları ile ilgili çalışmalr hızlı bir şekilde değişme göstermeye başlamıştır.

Telif hakları ulusal haklardır.Günümüzde kabul gören telif hakları ile hukuksal düzenlemeler şunlardır;

-Bern Antlaşması,

-Roma Antlaşması,

-Cenevre Antlaşması,

-Universal Telif Hakları Antlaşması ve

-GATT-TRIPs (Dünya Ticaret Örgütü (WTO) Antlaşmaları)

Türkiye’de telif hakları ile ilgili 5846 sayılı kanun 1951 yılında yasalaşmıştır.Bazı maddelerin değiştirilmesine ilişkin kanun ise 4630 sayılı kanun 2001 yılında kabul görmüştür.Kanunda eserin tanımı “sahibinin hususiyetini taşıyan ilim ve edebiyat,musiki,güzel sanatlar veya sinema eserleri olarak sayılan her nevi fikir ve sanat mahsulu” olarak yapılmaktadır.Bu ifadeye göre eser niteliğinin tespitinde iki şart aranmaktadır.Birincisi;eser,sahibinin özelliğini taşımalıdır.Bağımsız bir fikri çalışma sonucu olmalı ve sahibinin yaratıcılığını yansıtmalıdır.İkincisi ise;eserin kanunda belirtilen ‘ilim ve edebiyat eserleri,musiki eserleri,güzel sanatlar eserleri,sinema eserleri’ kategorilerinden birisine girmesi gerekmektedir.

Türkiye’deki ve dünyadaki diğer ülkeler düşünüldüğünde telif hakları ile ilgili bir sürü kanunlar ve yasalar çıkartılmasına ve antlaşmalar imzalanmasına rağmen halen kesin çözüm bulunamamış olması,elektronik ortamdaki yayınların telif hakları  konusunda ne kadar çaresiz olduğunu gözler önüne sermektedir.Bu durum da eser sahiplerinin ürettikleri özgün eserlerin izinsiz bir şekilde kullanılmasına yol açmakta ve onların sahip oldukları telif haklarının çiğnenmesine zemin hazırlamaktadır.

Elektronik yayınların  telif hakları alanında tüm ülkelerin yapacakları çalışmalar hiç şüphesiz teknik ve hukuksal ilerleme ile beraber olacaktır.Bilginin tüm dünyada etkin,hızlı bir şekilde kullanılabilmesi ve işlevselliğinin artması için telif hakları alanında yapılacak çalışmalar büyük bir önem taşımaktadır.Telif hakları konusunda yapılacak çalışmalar bilginin güvenilirliği,özgünlüğü ve değerini kaybetmemesi için son derece önemlidir.Bu yüzden de bu alanda yapılacak çalışmalar son derece iyi tasarlanmalı,kapsamlı bir şekilde düşünülmeli ve insanların harcadıkları zaman ve emek göz önünde bulundurulmalıdır.